Khẩu vị rủi ro là gì? Xác định gu đầu tư để tránh mắc sai lầm
Khẩu vị rủi ro trong đầu tư chính là quan điểm, mức chấp nhận của mỗi người về mức độ xuất hiện rủi ro trong việc đầu tư
- July 4, 2021
Nếu như người dân Việt Nam bao đời nay luôn tâm niệm: “Ăn chắc mặc bền”, nếu có của cải tích trữ cũng chỉ lựa chọn các hình thức đầu tư quen thuộc, ít rủi ro như gửi tiết kiệm ngân hàng hay trữ vàng, thì ngày nay làn sóng các nhà đầu tư mới, trẻ tuổi lại có nhiều lựa chọn đầu tư khác với tỉ suất lợi nhuận có thể cao hơn rất nhiều so với các hình thức truyền thống. Song song đó, các nhà đầu tư cũng sẽ làm quen với cụm từ: Khẩu vị rủi ro. Cụm từ có vẻ hơi lạ tai nhưng ngày càng đang dần phổ biến, và cũng là kim chỉ nam cho định hướng đầu tư của bạn. Cùng cafetaichinh.com xem khẩu vị rủi ro là gì và có tầm quan trọng như thế nào nhé!
Rủi ro là gì?
Rủi ro theo định nghĩa của đầu tư tài chính là khả năng làm cho việc đầu tư của bạn không mang lại lợi nhuận như kì vọng. Rủi ro có thể làm cho bạn đầu tư lỗ hoặc mất vốn hoàn toàn
Trong đầu tư, kinh doanh đều sẽ luôn có rủi ro, không có việc đầu tư gì là “chắc ăn” 100% cả. Rủi ro và lợi nhuận thường sẽ tỉ lệ thuận với nhau, bạn càng chấp nhận rủi ro lớn (cổ phiếu giá rẻ (penny stock), Alt Coin, đầu tư vào công ty khởi nghiệp) bạn sẽ càng có khả năng nhân 2, nhân 3 tài khoản. Ở chiều ngược lại, vì là khoản đầu tư với rủi ro lớn nên bạn cũng có nguy cơ đốt hết tiền đầu tư vì giá trị của số alt coin, cổ phiếu vừa mua đã chia 2, chia 3 so với giá mua.
Rủi ro như đã nhắc ở trên, mang tính “khả năng”, ở dạng mức độ phần trăm, vì vậy rủi ro có thể xảy ra hoặc không. Ví dụ: Bạn quyết định đầu tư cho vay lãi và cho 100 khách vay tiền. Trong số khách đó, có 10 khách trễ hạn trả nợ 1 tuần (sắp bùng nợ) và 90 khách thanh toán tiền vay và lãi đầy đủ. Vì vậy tỉ lệ rủi ro nợ xấu, mất vốn trong việc kinh doanh của bạn là 10%.
Khẩu vị rủi ro trong đầu tư tài chính
Khẩu vị được hiểu là gu ăn uống. Khẩu vị mỗi người đều khác nhau và rất đa dạng: Có người không thể ăn ớt; có người lại luôn muốn cho thêm tương ớt vào mọi món ăn…Tương tự, khẩu vị rủi ro trong đầu tư chính là quan điểm, mức chấp nhận của mỗi người về mức độ xuất hiện rủi ro trong việc đầu tư. Một câu hỏi ví dụ: Nếu đầu tư 100 triệu, bạn sẽ chấp nhận mất bao nhiêu tiền trong trường hợp đầu tư thua lỗ?
Khẩu vị rủi ro của một người có thể được xác định qua nhiều yếu tố: Số tài sản đầu tư/tổng tài sản (Bạn có all in hay không?); bạn ở độ tuổi nào? Bạn đã lập gia đình hay độc thân?… Sau khi xác định được khẩu vị rủi ro, bạn sẽ tìm được chiến lược đầu tư phù hợp.
Góc tiếng Anh: Khẩu vị rủi ro tiếng Anh là Risk appetite
Đánh giá khẩu vị rủi ro của bản thân
Để đánh giá khẩu vị rủi ro của bản thân, bạn có thể lựa chọn các công cụ bảng câu hỏi về hoàn cảnh bản thân, tình huống đầu tư giả định của các trang thông tin tài chính, ví dụ như:
- Bảng câu hỏi của đại học Missouri, Mỹ.
- Bộ trắc nghiệm của trang Financialadvisor
Trong bài này, Cafetaichinh.com sẽ hướng dẫn bạn sử dụng công cụ kiểm tra khẩu vị rủi ro của một đơn vị quen thuộc tại Việt Nam – công ty TCBS (công ty Chứng khoán Techcombank) – Link tại đây
Sau khi đăng ký tài khoản tại công ty TCBS, bạn sẽ được làm trắc nghiệm xác định khẩu vị rủi ro. Nếu đã từng test qua một lần, bạn có thể vào mục Tài khoản để làm test lại. Bộ câu hỏi bao gồm:
1/Bạn đã có gia đình?
- Độc thân
- Đã lập gia đình, chưa có con
- Đã lập gia đình, có con
2/Trình độ học vấn cao nhất?
- Chưa tốt nghiệp (Đại học)
- Đại học về kế toán, tài chính
- Đại học ngành khác
3/Mức thu nhập hàng năm của bạn?
- <200 triệu/năm
- 200 triệu – 1 tỷ/năm
- > 1 tỷ/năm
4/Ước lượng tài sản chính (không kể BĐS) hiện có của bạn?
- <1 tỷ đồng
- 1-10 tỷ đồng
- > 10 tỷ đồng
5/Thâm niên đầu tư vào chứng khoán của bạn?
- Chưa bao giờ
- Dưới 1 năm
- 1-2 năm
- 2-3 năm
- Trên 3 năm
6/Chọn những sản phẩm đầu tư tài chính mà bạn đã thực hiện trong 3 năm qua?
- Cổ phiếu
- Trái phiếu doanh nghiệp
- Chứng chỉ quỹ đầu tư
- Chứng khoán phái sinh
- Ngoại tệ phái sinh
- Chưa đầu tư các sản phẩm trên
7/Thời gian bạn thường nắm giữ khi đầu tư?
- <1 năm
- 1-3 năm
- 3-7 năm
- Trên 7 năm
8/Bạn có thể chịu lỗ bao nhiêu % vốn đầu tư trong 1 năm?
- 5%
- 10%
- 15%
- 20%
- 30%
9/Với tài sản và thu nhập hiện tại, bản có cảm thấy an toàn về tình hình tài chính của mình trong 12 tháng tới?
Sau khi làm 9 câu hỏi trắm nghiệm, TCBS sẽ trả điểm kết quả cho bạn, bạn có thể thuộc các nhóm nhà đầu tư sau:
- 10-40: Chấp nhận rủi ro thấp
- 41-70: Chấp nhận rủi ro trung bình
- >70: Chấp nhận rủi ro cao
Chiến lược đầu tư cho các mức khẩu vị rủi ro
Người an toàn (10-40)
Nếu kết quả điểm của bạn thuộc nhóm chấp nhận rủi ro thấp thì bạn thông thường sẽ có những đặc trưng sau:
Bạn là người có kỉ luật về tiền bạc, có khả năng tiết kiệm cao. Bạn sẽ thường chọn những phương án an toàn, tiết kiệm, trong mua sắm tiêu dùng (sử dụng dòng xe tiết kiệm xăng, mua hàng giảm giá v/v…).
Đặc điểm của nhóm người an toàn là rất sợ rủi ro, thông thường sẽ chọn đầu tư vào các nơi uy tín, “chắc gạo”, mặc dù có thể lợi nhuận không cao. Mục tiêu tối thượng của họ là bảo toàn vốn 100%. Tuy nhiên sự cân nhắc suy xét về mức độ rủi ro quá mức có thể làm mất đi cơ hội đầu tư tốt.
Cafetaichinh.com xin đưa ra một vào món đầu tư có thể vừa khẩu vị của nhóm thích an toàn:
- Gửi tiết kiệm ngân hàng: Lãi suất 12 tháng cao nhất hiện tại (07/2021) là gửi SCB 6.8%/năm
- Quỹ mở trái phiếu: Lãi suất có thể lên đến 8.01%
- Trái phiếu doanh nghiệp: Lãi suất có thể lên đến 8%
Người thích thử thách (41-70)
Đây là nhóm người không thích cuộc sống quá “an yên”, tĩnh lặng. Họ luôn muốn tìm cơ hội đầu tư và thử làm giàu với nhiều hình thức khác nhau. Nhóm người này kiếm tiền tốt và chi tiêu cũng mạnh tay hơn nhóm tiết kiệm, vì vậy khả năng kiểm soát chi tiêu cũng sẽ kém hơn. Một khi đã thích một lĩnh vực nào đó thì họ sẽ bỏ nhiều tiền bạc/thời gian để đầu tư vào lĩnh vực đó. Trong một số trường hợp, vì kiểm soát tài chính chưa tốt họ có thể đưa ra quyết định “đã chơi thì chơi cho tới”, all in vào một con coin hay cổ phiếu nào đó, thử bắt dao rơi để làm giàu một phen. Điều này làm tăng rủi ro trong việc đầu tư của họ, tuy nhiên họ vẫn chấp nhận và sẵn sàng với tinh thần “còn thở, còn gỡ”
Cafetaichinh.com xin đưa ra một vào món đầu tư có thể vừa khẩu vị của nhóm thích thử thách:
- Quỹ mở trái phiếu: Lãi suất có thể lên đến 8.01%
- Trái phiếu doanh nghiệp: Lãi suất có thể lên đến 8%
- Quỹ mở cổ phiếu (đầu tư chủ động): Lợi nhuận ở mức tốt có thể đạt 20% (đi kèm rủi ro lỗ)
- Quỹ mở cổ phiếu ETF (đầu tư bị động): Lợi nhuận ở mức tốt có thể đạt 20% (đi kèm rủi ro lỗ)
- Cổ phiếu
- Mua chung bất động sản (Lợi nhuận kì vọng 15%) – Xem bài viết về hình thức đầu tư này tại đây
Người thích mạo hiểm (>70)
Đây là nhóm người “mạnh vì gạo, bạo vì tiền”, luôn mong muốn bắt đồng tiền sinh lời tối đa cho mình. Nhóm này thông thường đã có sẵn nền tảng về tài chính và tự tin với khả năng đầu tư của mình. Họ sẽ lựa chọn các hình thức có khả năng sinh lời nhanh và cao cho mình. Với họ, dòng tiền không được đứng yên một chỗ, nó phải luôn luân chuyển và sinh ra thêm lợi nhuận cho họ.
Cafetaichinh.com xin đưa ra một vào món đầu tư có thể vừa khẩu vị của nhóm thích thử thách:
- Quỹ mở cổ phiếu (đầu tư chủ động): Lợi nhuận ở mức tốt có thể đạt 20% (đi kèm rủi ro lỗ)
- Quỹ mở cổ phiếu ETF (đầu tư bị động): Lợi nhuận ở mức tốt có thể đạt 20% (đi kèm rủi ro lỗ)
- Cổ phiếu
- Giao dịch ngoại hối (FX)
- Giao dịch tiền số: Mở tài khoản tại sàn Binance tại đây
Bạn thắc mắc: Tiền đâu để đầu tư? Vay tiền để xoay xở ngay tại các đơn vị sau nhé!