Giao dịch (Trading) và đầu tư (Investing) có gì khác nhau?
Giao dịch như một trò chơi poker đầy kịch tính: thú vị nhưng không thể đoán trước, với thành công dựa trên cả kỹ năng lẫn may mắn. Đầu tư, ngược lại, giống như một hành trình được lên kế hoạch tốt, cung cấp một con đường ổn định hơn đến sự thịnh vượng tài chính.
- March 14, 2024
Mục lục
Giới thiệu tổng quát
Trong thế giới tài chính, hình ảnh những sàn giao dịch ồn ào, với các nhà giao dịch hét to tên mã và giá cả qua lại, thường được mọi nguời nghĩ tới. Đây là biểu tượng đã lâu được liên kết với việc giao dịch cổ phiếu. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các nền tảng trực tuyến, giao dịch cổ phiếu đã thay đổi, cho phép ngay cả những người mới bắt đầu cũng có thể thử sức tại nhà với số vốn rất nhỏ. Nhưng có điều đặc biệt đôi khi nguời mới bắt đầu không nhận ra và cũng hay thắc mắc, đó là: Khái niệm giao dịch (trading) và đầu tư (investing) là hai phương pháp kiếm tiền từ thị trường chứng khoán hoàn toàn khác biệt, mặc dù dù cả hai đều được hiểu và dùng khá giống nhau.
Vậy đầu tư (investing) và giao dịch (trading) có gì khác nhau?
Thoạt nghe qua, sự khác biệt giữa giao dịch và đầu tư có vẻ không đáng kể, chúng đều có thể là hình thức đầu tư. Hãy tạm gọi đầu tư ngắn hạn (1 ngày- 1 tháng) là giao dịch; còn đầu tư dài hạn (từ 1 tháng trở lên) là đầu tư. Có thể hiểu nôm na: Đầu tư là việc bạn bỏ tiền ra với hy vọng tạo ra lợi ích lớn hơn hoặc có được lợi nhuận trong tương lai lâu dài, trong khi đó giao dịch là việc mua đi bán lại tài sản một cách thường xuyên và hi vọng có thể kiếm lời từ chênh lệch giá mua và bán. Nếu nhìn kỹ hơn, ta có thể thấy cách tiếp cận và mục tiêu giữa hai phương pháp có sự khác nhau rõ nét:
Đầu Tư Là Trò Chơi Dài Hơi
Đầu tư – tựa như một trò chơi dài hơi. Giống như một vận động viên marathon 42km với sức khỏe bền bỉ, nhà đầu tư đặt cược vào giá trị cốt lõi của những tài sản mình đầu tư, kiên nhẫn chờ đợi sự tăng trưởng theo thời gian. Họ mua cổ phiếu, bất động sản hay các quỹ đầu tư với tầm nhìn xa, sẵn sàng “ôm” khoản đầu tư trong nhiều năm, thậm chí hàng thập kỷ. Ví dụ:
- Bà Liên đầu tư vào cổ phiếu của một công ty sản xuất sữa uy tín. Bà tin tưởng vào tiềm năng phát triển lâu dài của ngành sữa Việt Nam (người dân tiêu thụ nhiều sữa hơn hay sản phẩm của công ty có thể xuất khẩu được nhiều hơn) và kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng trưởng trong tương lai. Bà kiên nhẫn nắm giữ cổ phiếu trong nhiều năm, bất chấp những biến động ngắn hạn của thị trường (dịch bệnh bò điên làm người dân chê sữa, scandal sữa giả làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng trong một thời gian).
- Anh Khoa là nhà đầu tư crypto, anh luôn dành tiền nhàn rỗi để ôm bitcoin, mặc dù anh đã trả qua mùa đông crypto 2018 và 2021 vì anh tin rằng với độ khan hiếm của bitcoin, tài sản này sẽ luôn tăng giá trong tương lai
Giao Dịch: Nhanh gọn vào việc liền tay
Ngược lại, nhà giao dịch (trader) kiếm tiền dựa vào biến động ngắn hạn của thị trường. Họ không phải là người chạy marathon đường dài, mà họ sẽ giống với vận động viên chạy nước rút trong các cuộc đua 100 mét. Từ những nhà giao dịch trong ngày (daytrading) thực hiện nhiều giao dịch trong một ngày đến những nhà giao dịch chứng khoán T+ ở Việt Nam tìm kiếm cơ hội lướt sóng trong vài ngày, giao dịch là trường phái thiên về tốc độ và linh hoạt. Các nhà giao dịch mua đi bán lại tài sản một cách thường xuyên, hy vọng có thể kiếm lời từ chênh lệch giá mua và bán. Điều này giống như việc bạn mua một chiếc áo đẹp với giá rẻ và sau đó bán lại cho người khác với giá cao hơn. Nhưng hãy cẩn thận, không phải lúc nào cũng có thể kiếm lời từ việc này. Đôi khi, bạn cũng có thể mua áo đẹp mà không ai muốn mua, và cuối cùng bạn chỉ có một tủ quần áo đầy áo đẹp mà không ai mặc.
Giải Mã Chiến Lược: Sự khác nhau về Thời Gian và trường phái phân tích
Điểm đặc trưng của đầu tư là sự kiên nhẫn, họ sẽ nghiên cứu giá trị nội tại của công ty với tập trung vào tiềm năng trưởng lâu dài. Ví dụ:
- Bà Lan sẽ không quan tâm nhiều tới tin tức trước mắt như việc Ấn Độ đang thiếu hụt sữa bò trong 2 tháng tới, công ty sữa của bà có thể xuất khẩu sang đó để kiếm lời. Thay vào đó bà sẽ nhìn vào đội ngũ lãnh đạo, các hoạt động đầu tư kinh doanh, hướng nghiên cứu phát triển của công ty trong dài hạn để xác định xem họ có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai hay khi6ng
Ngược lại, nhà giao dịch sẽ “sống trong chánh niệm”, rất để ý tới những diễn biến hiện tại của thị trường và tìm cách tận dụng biến động của thị trường. Có thể xem họ như những người lướt sóng mạo hiểm, họ sẽ dựa vào biểu đồ giá hiện tại và các phân tích kỹ thuật để xác định xu hướng giá trong tương lai gần. Cũng vì thế, họ sẽ không có thời gian và không quan tâm giá trị nội tại công ty hay coin mà họ đầu tư. Ví dụ:
- Nếu anh Khoa là một trader , chỉ cần Elon Musk bắn tin Tesla nhận thanh toán bằng Bitcoin anh sẽ lập tức đánh Long x10 Bitcoin vì anh tin chắc Bitcoin sẽ tăng giá ngay sau tin đó. Anh sẽ chỉ quan tâm khoảnh khắc đó Bitcoin sẽ tăng giá chứ sẽ không cần quan tâm lộ trình phát triển của đồng tiền số này sẽ như thế nào.
Cuộc Sống Của Một Nhà Giao Dịch: Không Hào Nhoáng Như Bạn Nghĩ
Giao dịch luôn ẩn chứa sức hút mãnh liệt với nhiều người, đặc biệt những người mới tìm hiểu về đầu tư. Các app sẽ luôn quảng cáo về hiệu suất sinh lời cực khủng, cùng lời hứa hẹn về lợi nhuận nhanh chóng, sự kích thích khi thấy bạn bè hay những người trong nhóm khoe lãi x2, x3 vẽ nên bức tranh đầy hứa hẹn về một “miền đất hứa” đầy tiềm năng.
Góc làm việc điển hình của một trader cá nhân (Quora)
Tuy nhiên, ẩn sau vẻ hào nhoáng bên ngoài, giao dịch thực chất là một trò chơi đầy rủi ro. Thị trường biến động liên tục, khó lường, việc sử dụng đòn bẩy có thể khuếch đại lợi nhuận nhưng cũng đồng nghĩa với rủi ro cháy tài khoản, lỗ sấp mặt và phải trả nợ margin. Thành công trong giao dịch không đến một cách dễ dàng, nó đòi hỏi thời gian, nỗ lực và cả một chút may mắn.
Để tồn tại và phát triển trong thị trường đầy cạnh tranh này, nhà giao dịch cần trang bị cho mình đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm, kỹ năng và bản lĩnh. Bạn nên hiểu biết về thị trường, các công cụ giao dịch, biết cách quản lý rủi ro và đưa ra quyết định hợp lý. Bên cạnh đó, tính kiên nhẫn, kỷ luật và khả năng chịu áp lực cao cũng là những yếu tố then chốt dẫn đến thành công.
Đầu Tư: Lựa Chọn Khôn Ngoan Hơn cho Người Bình Thường
Giao dịch như một trò chơi poker đầy kịch tính: thú vị nhưng không thể đoán trước, với thành công dựa trên cả kỹ năng lẫn may mắn. Đầu tư, ngược lại, giống như một hành trình được lên kế hoạch tốt, cung cấp một con đường ổn định hơn đến sự thịnh vượng tài chính.
Bảng tóm tắt so sánh giữa nhà giao dịch và nhà đầu tư
Tiêu chí | Nhà Giao Dịch | Nhà Đầu Tư |
---|---|---|
Khoảng Thời Gian | Ngắn hạn (từ vài giây đến vài tuần hoặc tháng) | Dài hạn (từ vài năm đến vài thập kỷ) |
Mục Tiêu | Tận dụng biến động thị trường để kiếm lời từ chênh lệch mua bán | Xây dựng tài sản thông qua tăng trưởng của tài sản đầu tư |
Chiến Lược | Mua và bán chủ động dựa trên xu hướng thị trường | Mua và nắm giữ tài sản dựa trên phân tích cơ bản |
Khả Năng Chịu Rủi Ro | Thông thường cao, do chiến lược ngắn hạn có thể biến động | Thông thường thấp hơn, tập trung vào sự ổn định và tăng trưởng lâu dài |
Tập Trung Nghiên Cứu | Phân tích kỹ thuật và xu hướng thị trường | Phân tích cơ bản về công ty và thị trường |
Tần Suất Giao Dịch | Cao | Thấp |
Khả Năng Lợi Nhuận Nhanh | Cao nhưng rủi ro cao | Thấp hơn, vì tập trung vào tăng trưởng lâu dài |
Yếu Tố Tâm Lý | Đòi hỏi khả năng quyết định nhanh và quản lý stress | Đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật để giữ đầu tư lâu dài |
Các tài sản đầu tư | Cổ phiếu, quyền chọn, hợp đồng tương lai, forex, crypto | Cổ phiếu, trái phiếu, quỹ tương hỗ, coin, crypto |